ΟΤΑΝ Η ΜΙΚΡΟΨΥΧΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΖΑΛΗ ΒΑΦΤΙΖΕΤΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ Η ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Κατανοώ την πίκρα, την αμηχανία, την αδυναμία ουσιαστικής αντίδρασης ή άρθρωσης ουσιαστικού εναλλακτικού πολιτικού λόγου των φίλων του ΣΥΡΙΖΑ. Κατανοώ την δυσκολία να σεβαστούν αυτό που καταγράφουν ΟΛΕΣ οι δημοσκοπήσεις( συντριπτική αποδοχή των χειρισμών της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας, 30% έως 40% προβάδισμα του Κ.Μητσοτάκη στην καταλληλότητα ως Πρωθυπουργός και 20% έως 23% προβάδισμα της Ν.Δ στην πρόθεση ψήφου έναντι του ΣΥΡΙΖΑ). Κατανοώ ότι ασφυκτιούν όταν όλα τα Διεθνή Μ.Μ.Ε και όχι τα κατά τον ΣΥΡΙΖΑ " πουλημένα"¨Ελληνικά Μ.Μ.Ε γράφουν διθυράμβους για τον τρόπο που η χώρα αντιμετώπισε με τα καλύτερα αποτελέσματα την πανδημία.

Ωστόσο, καλό θα ήταν να δείξουν ψυχραιμία. Μην δείχνουν τόσο μικροψυχία, τόσο την αδυναμία τους γιατί λένε και γράφουν πράγματα που τους εκθέτουν και τους απομονώνουν. Χαρακτηριστικά από αυτή την άποψη ήταν τόσο η παραληρηματική ομιλία του Α.Τσίπρα στην Βουλή που πιάστηκε από την υπόθεση των voucher σαν τον ναυαγό που πιάνεται από μια σανίδα, αλλά και η ανακοίνωση κύκλων του ΣΥΡΙΖΑ που κατήγγειλε το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός κατέβηκε από το γραφείο του και χαιρέτησε την Άλκηστη Πρωτοψάλτη που έκανε μία συναυλία αφιερωμένη στους Αθηναίους, γυρνώντας πάνω σε μια καρότσα επί 3,5 ώρες κάθε γειτονιά της Πρωτεύουσας.

Πολύ νευρικότητα, πολύ χολή, πολύ απελπισία σύντροφοι !

Όμως μακάρι να ήταν μόνο αυτά. Αν κάποιος παρακολουθούσε τι γράφεται στην ΑΥΓΗ και στην ΕΦΣΥΝ - συγγνώμη μην ξεχάσουμε και το DOCUMENTO- μάλλον θα αισθανθεί ότι οι άνθρωποι ζουν αλλού, είναι σε άλλο πλανήτη. Το επισημαίνω για δικό τους καλό, γιατί μ΄αυτά απομονώνονται από την κοινωνία όλο και περισσότερο.

Ωστόσο ξεχώρισα δύο πού σημαντικά άρθρα μεγάλης ιστορικής, πολιτικής και επιστημονικής αξίας που η ανάγνωσή τους προκαλεί τουλάχιστον γέλιο.

Το ένα το διάβασα στο Antapocrisis,gr και έχει τον τίτλο" Η αβάστακτη ελαφρότητα του να μην ξεχωρίζεις την κωλοφαρδία από την ικανότητα" ! Η ουσία αυτού του πολυσέλιδου φοβερού άρθρου που ανέβηκε και στο tvxs.gr και πάει να γίνει viral σε σελίδες φίλων του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ότι καταλήγει στο συμπέρασμα ότι όλα στην Ελλάδα πήγαν προς παρόν καλά λόγω της ...καλής μας τύχης. Το άρθρο προσπαθεί να μειώσει τον ρόλο της λήψης έγκαιρα μέτρων , της αυτοπειθαρχίας των πολιτών , του ρόλου που έχει παίξει η σημερινή ηγεσία του τόπου και οι επιστήμονες. Στηρίζεται σε ανακρίβειες και ανοησίες και με εξέπληξε γιατί δεν ήξερα ότι οι νέοι Μαρξιστές και πολύ αριστεροί του σήμερα εξηγούν τα κοινωνικά , πολιτικά φαινόμενα ως αποτέλεσμα ....κωλοφαρδίας! Με εξέπληξαν και μου προκάλεσαν θλίψη για την κατάντια της σημερινής Αριστεράς του τόπου , για το κενό σκέψης που την χαρακτηρίζει.

Το άλλο άρθρο είναι του γνωστού και ως " Δεν έγινε τίποτα στο Τσέρνομπιλ" Θανάση Καρτερού που στις 22/4 στην ΑΥΓΗ έγραψε άλλο ένα αηδιαστικό άρθρο με τον τίτλο " Τότε και τώρα" .Σ΄αυτό , ούτε λίγο ούτε πού με ένα ειρωνικό στυλάκι όπως ταιριάζει σε μεγάλους επαναστάτες, προκαλεί τάσεις εμετού αφού παραλληλίζει την σημερινή Δημοκρατία μας με ...την Χούντα.

Είναι πράγματι θλιβερό η μικροψυχία να βαφτίζεται ιδεολογία και αριστερή προσέγγιση. Δείχνει ζαλάδα, κενό ευαισθησίας και πολιτικής. Δείχνει όμως και πόσο τους προκαλεί πονοκέφαλο το ανεξήγητο ακόμα γι αυτούς γεγονός να χάσουν τρεις εκλογικές μάχες σε λίγους μήνες , με αποτέλεσμα να βγάζουν χολή, εμπάθεια, υποτίμηση της κοινωνίας. Αλήθεια , πιστεύουν ότι έτσι μπορεί ποτέ να ανακάμψουν; Δεν τους απασχολεί ότι τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ μειώνονται σταθερά με απώλειες που φτάνουν μέχρι το 30% της εκλογικής επίδοσής τους τον Ιούλιο; Τι να πω. Σηκώνω τα χέρια ψηλά. Ίσως ελπίζουν πια σε μια εμφάνιση με το συγγνώμη κωλοφαρδίας τους. Αυτό όμως δεν είναι Πολιτική

ΛΑΙΚΙΣΜΟΣ ΔΙΧΩΣ ΟΡΙΑ

Όποιος παρακολούθησε την πρόσφατη συζήτηση στην Βουλή είδε ένα Τσίπρα  ίδιο όπως πάντα. Συνθηματολόγος, σε παραλήρημα καταγγελιών και φράσεων καφενείου, σκανδαλολόγος, χωρίς καμία πρόταση, ανεύθυνος που αναφέρεται στον κίνδυνο της ύφεσης με ατάκες συνδικαλιστή φοιτητικού αμφιθεάτρου, κατώτερος των περιστάσεων, λίγος. Μ΄αυτό το θράσος και την ψευτοαριστερή μαγκιά μιλούσε απέναντι σε μια Κυβέρνηση που με τους χειρισμούς της κατέστησε την Ελλάδα χώρα πρότυπο για την αντιμετώπιση του κορωνοιού. Αυτό λένε όλα τα διεθνή ειδησεογραφικά Πρακτορεία, αυτό λένε τα στοιχεία πριν απ΄όλα. Αυτό δέχεται και το 80% έως 85% των Ελλήνων , κάτι που σημαίνει ότι η σοβαρότητα, το σύνολο των ενεργειών και πρωτοβουλιών της Κυβέρνησης βρίσκει τεράστια αποδοχή οριζόντια στους ψηφοφόρους όλων των κομμάτων.

Αυτός ήταν ο κ. Α.Τσίπρας, αυτός είναι. Κάποιοι που αρέσκονται στο να ανακαλύπτουν ένα Τσίπρα που θέλει να αλλάξει, αλλά δεν τον αφήνουν οι σκληροί ....ας το ξανασκεφτούν. Αυτός είναι πριν απ΄όλα αμετανόητος, λαϊκιστής μέχρι το μεδούλι. Μόνο που τώρα είναι και φοβισμένος , πολύ φοβισμένος αφού και οι δικές του δημοσκοπήσεις δείχνουν συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ και άνοιγμα της ψαλίδας υπέρ της Ν.Δ σε 20% έως 23% .Φοβισμένος από την μεγάλη αποδοχή όλων των χειρισμών της Κυβέρνησης για την πανδημία. Φοβισμένος από την ίδια την αδυναμία του να αρθρώσει θετικό λόγο και να αντιμετωπίσει τα δομικά, ταυτοτικά προβλήματα του Κόμματός του. Αυτό τον κάνει ακόμα πιο καιροσκόπο και αναζητώντας σανίδα σωτηρίας.

Αδύναμος και μοιραίος ο Α.Τσίπρας βρήκε την ευκαιρία με αφορμή τα όσα συνέβησαν με τα voucher για να δείξει την σταθερή ροπή προς την σκανδαλολογία , το ψέμα, την λάσπη. Κι ας πάγωσε τα πάντα με πρωτοβουλία του Κι ας υλοποίησε η Κυβέρνησή του Προγράμματα voucher δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ , κι ας ελέγχεται εμμέσως πλην σαφώς για το Παρακράτος που είχε στηθεί που οδήγησε στην παραπομπή δέκα κορυφαίων Πολιτικών δίχως στοιχεία και στην συνέχεια στην Προανακριτική για τον « Ράσπουτιν».  Κι ας έχουν μείνει αναπάντητα ερωτήματα για τις σχέσεις με την χούντα της Βενεζουέλας, τις συνεννοήσεις του αγαπημένου συνεργάτη τους με υπόδικους, την δράση του Πετσίτη και τόσα άλλα που καταρράκωσαν το ευφυολόγημα Γι αυτό και όσοι πιστεύουν ότι η χώρα έχει ανάγκη από ηγεσία που να μπορεί να σπρώξει την χώρα προς τα εμπρός , θα πρέπει να κατανοήσουν βαθύτερα τον συνεχή κίνδυνο του λαϊκισμού δίχως όρια.

Ας μην υπάρχουν ψευδαισθήσεις. Αν αυτά τα σημεία γραφής δίνει αυτός και τα στελέχη του ενώ ακόμα δίνεται η μάχη απέναντι στην πανδημία, φανταστείτε τι τυχοδιωκτισμό θα επιδείξει όταν θα έρθει και το τσουνάμι μίας μεγάλης ύφεσης. Άλλωστε ήδη έσπευσε να χρεώσει την Κυβέρνηση για κάθε 1% παραπάνω από μία εκτίμηση του Κεντρικού Τραπεζίτη για το βάθος και την έκταση της ύφεσης , κάνοντας σαφή τον ρυθμό της Μπαλάντας του Ανεύθυνου που δεν έχει να χάσει τίποτα , ρυθμό που θα παίζει από εδώ και πέρα. Περιμένει κανένας καμία στάση ευθύνης από τον Πολιτικό που θα έσκιζε Μνημόνια, από αυτόν που έκανε καρριέρα χαρακτηρίζοντας δοσίλογους και γερμανοτσολιάδες τους πολιτικούς αντιπάλους του; Εδώ ανακάλυψε πρόβλημα Δημοκρατίας στην χώρα(!) επειδή υπήρχαν - όπως το Σύνταγμα προβλέπει – Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου λόγω αδυναμίας λειτουργίας της Ολομέλειας της Βουλής λόγω της πανδημίας. Ας μην έχουν αυταπάτες. Η αδυναμία να αρθρωθεί θετικός λόγος, ο φόβος λόγω της κυριαρχίας Κ.Μητσοτάκη θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια το κόμμα του αριστερού ακραίου λαικισμού σε ενέργειες που θα παραπέμπουν στο 2011-2015.

Άρα; Άρα τι πρέπει να γίνει; Πολλοί θεωρούν ότι με σοβαρές, θετικές, αποτελεσματικές Πολιτικές η χώρα θα τα καταφέρει, θα προχωρήσει και μέσα από αυτή την νέα πορεία θα χάνει έδαφος ο λαϊκισμός. Σωστή αντίληψη, αλλά που υποτιμάει την δύναμη του λαϊκισμού ειδικά σε συνθήκες που πιθανότατα μία μεγάλη ύφεση κάνει απαιτητά κρίσιμα μέτρα. Σωστή αν συμπληρωθεί με την πρόταση για την ανάγκη εθνικής συννενόησης που θα απευθύνεται απευθείας στην κοινωνία. Σωστή αν δεν δίνει την εντύπωση ότι πολλές αμαρτίες της αριστεροακροδεξιάς διακυβέρνησης πήραν συγχωροχάρτι, « σβήστηκαν» στο όνομα μίας νέας πορείας και της ανάγκης ομοψυχίας. Σωστή αν δεν αφήνει σε όσους αφήνει την επίκληση ηθικού άλλοθι επιχείρημα για να επιτίθενται δίχως όρια και στοιχειώδη αυτοσεβασμό.

Είναι λοιπόν σωστή αυτή η αντίληψη αρκεί να σημειωθούν αυτοί οι αστερίσκοι. Και βέβαια αν σε μία πιθανά δύσκολη κατάσταση λόγω της οικονομικής κρίσης και στον βαθμό που χρειάζονται νέα, έκτακτα μέτρα στο νέο τοπίο, δεν υπάρχει ατολμία προσφυγής στον κυρίαρχο πάντα Ελληνικό λαό. Πως να το κάνουμε. Στις Δημοκρατίες δεν υπάρχουν αδιέξοδα. ... Ο Γ. Παπανδρέου είχε την ατολμία να πάει σε εκλογές και να πει την αλήθεια στον λαό για την Οικονομία και την ανάγκη επώδυνων μέτρων λόγω χρεοκοπίας.Το πλήρωσε σκληρά. Ο Α. Τσίπρας το έκανε πράξη εκμεταλευόμενος την αφέλεια λόγω εθνικής ευθύνης της Αντιπολίτευσης. Κέρδισε τέσσερα χρόνια παράτασης της θητείας του.

Υ.Γ: Για το ΚΙΝΑΛ και την Γεννηματά δεν θέλω να αναφερθώ. Η ηγεσία του χώρου παίρνει με την αδυναμία και την ανασφάλειά της στον λαιμό της ένα ολόκληρο χώρο. Την κ. Γενηματά την πείραξαν τώρα όπως και τον κ. Κατρίνη , οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου. Κάνει μία αγωνιώδη προσπάθεια να δικαιολογήσει την ύπαρξή της μιμούμενη τον Α.Τσίπρα αντί να προσπαθήσει να κερδίσει δυνάμεις της Κεντροαριστεράς με υπεύθυνο λόγο. Τόσο μικροί για τόσο κρίσιμες στιγμές.....

ΠΕΝΗΝΤΑ ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

                                       

Πενήντα τρία ολόκληρα χρόνια από την εγκαθίδρυση της χούντας των Συνταγματαρχών, μίας αδίστακτης στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας τα μηνύματα είναι λίγα και σχεδόν « υποχρεωτικά». Η Ιστορική μνήμη φαίνεται να σβήνει στο αμείλικτο πέρασμα του χρόνου και ολόκληρες γενιές δεν καταλαβαίνουν πια καλά καλά τι είχε συμβεί, τι σημαίνει κατάλυση ελευθεριών, τι σημαίνει κατάλυση της Δημοκρατίας ή να σέρνεσαι σε κελιά και να βασανίζεσαι για όσα πιστεύεις. Κακό πράγμα να μοιάζει με μνημόσυνο η επιβολή της χούντας, πρόκριμα για διάφορους να μιλάνε για θεάρεστο έργο της κρύβοντας τον κρυφοφασισμό τους, πρόκριμα για όλους αυτούς τους ακροδεξιούς και ακροαριστερούς και αναρχικούς που διαδήλωναν στα χρόνια του Μνημονίου κάτω από το πανό που είχε αναρτηθεί στο Σύνταγμα και έγραφε « Η χούντα δεν έφυγε το ΄74» κάνοντας πραγματικούς δημοκράτες να οργίζονται για το πως οι κυρίαρχες δυνάμεις του δήθεν αντιμνημονιακού αγώνα – μνημονιοκότεροι των μνημονιακών και αυτοί αργότερα – ανέχονταν αυτό το πανό.

Ίσως έχουμε υποτιμήσει την επίδραση του χρόνου. Για φανταστείτε. Κάποιος που γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 απείχε χρονικά από την απελευθέρωση της Ελλάδας και το τέλος του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου μόλις 16-18 χρόνια και από το τέλος του Εμφυλίου 11-13 χρόνια! Κάποιος που γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 ( οι σημερινοί 30άρηδες) απέχει από το μαύρο 1967 23 ολόκληρα χρόνια και αν πάμε στους σημερινούς εικοσάρηδες ...33 τουλάχιστον χρόνια. Πως να γνωρίζουν όλα αυτά, πως να αξιολογούν  τα γεγονότα  της χούντας, της προδοσίας της Κύπρου. Πολύ περισσότερο που – ας μη κρυβόμαστε – δεν υπήρχε και κανένα ρωμαλέο αντιδικτατορικό κίνημα. Πως να γνωρίζουν και να αξιολογούν ότι αυτά τα 53 χρόνια είναι η πιο μακρόχρονη περίοδος δημοκρατικής σταθερότητας στην Ιστορία της χώρας. Ότι σ΄αυτά τα χρόνια η χώρα γνώρισε ευμάρεια, εδραίωση της Δημοκρατίας και των θεσμών, απέκτησε φωνή και κύρος στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Ακόμα και στην δεκαετία της κρίσης και των Μνημονίων η Ελλάδα συμπεριλαμβάνονταν στις 35 καλύτερες Οικονομίες του Πλανήτη.

Ποιος να τα μεταφέρει αυτά στους πιο νέους ανθρώπους αυτής της χώρας; Οι κρυφοφασίστες ή όσοι μέσα από την ιδεοληψία τους δεν μπορούν να κρύψουν τον ολοκληρωτισμό τους; Οι οπαδοί του Μεταξά ή του Παπαδόπουλου ή οι οπαδοί της Βενεζουέλας, του Στάλιν, του Μάο; Ποιο εκπαιδευτικό σύστημα να διδάξει τις αξίες και την ουσία της Δημοκρατίας όταν ακόμα και σχολικές γιορτές για την Εξέγερση του Πολυτεχνείου μετατρέπονται σε κηρύγματα μίσους από πολλούς ψευτοπροοδευτικούς εκπαιδευτικούς κατά όσων από την γενιά του Πολυτεχνείου τόλμησαν να ασχοληθούν με την κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα ; Γιατί ας μη το κρύβουμε. Στην Μεταπολίτευση υπήρξαν παθογένειες. Υπάρχουν ακόμα, όσο και η δεκαετής κρίση έκανε πολλούς να σκεφτούν το σήμερα με διαφορετικό, σύγχρονο πνεύμα.

Σήμερα βέβαια δεν φαίνεται πιθανή μία αμφισβήτηση της Δημοκρατίας μας που φαίνεται ισχυρή και αποδείχτηκε να διαθέτει ισχυρές αντοχές και κατά την διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Γιατί Δημοκρατία είναι σεβασμός πριν απ΄ολα του Συντάγματος, των θεσμών , της ελευθερίας του λόγου, της ελευθεροτυπίας και αυτά είδαμε εν συνόλω να αμφισβητούνται. Ωστόσο άντεξε κόντρα σε ιδεοληπτικούς, συστηματικές υπονομεύσεις των θεσμών, του Τύπου, ακόμα και της θέσης μας στην Ε.Ε και του νομίσματός μας. Άντεξε απέναντι σε κάθε μορφής λαϊκισμό, τυχοδιωκτισμό. Δεν ξεχνιούνται αυτά.Δεν πέρασε δα και τόσος πολύς χρόνος.

Η Δημοκρατία μας είναι ισχυρή. Χρειάζεται ωστόσο  εμβάθυνση, ενδυνάμωση των θεσμών μας, κάθαρση και αποκατάσταση του κύρους της Δικαιοσύνης που επλήγη, απάντηση απέναντι σε νέες προκλήσεις ( π.χ προσωπικά δεδομένα ), εμπέδωση της απλής αλήθειας ότι δεν υφίσταται Δημοκρατία χωρίς κανόνες  και σεβασμό της νομιμότητας από όλους.Το τελευταίο διάστημα ήταν ελπιδοφόρο. Φάνηκε ένα ισχυρό μέτωπο απέναντι στην παραβίαση των συνόρων μας, απέναντι στην πανδημία. Φάνηκε μία πανεθνική συσπείρωση πολλές φορές ανεξάρτητα από κεντρικές γραμμές κομμάτων, που κι αυτά δεν μπορούσαν να λειτουργούν κόντρα σε ένα ρεύμα της τάξης του 80%-85%. Αυτό το μέτωπο πρέπει να αντισταθεί και απέναντι σε όσους προσπαθήσουν να « παίξουν» γα άλλη μια φορά με λαϊκισμό, διχαστικό λόγο και δήθεν φιλολαϊκή ρητορική, όταν η χώρα θα αντιμετωπίζει την μεγάλη ύφεση που έρχεται. Δημοκρατία σημαίνει συνεννόηση, συμμέτοχος λαός, ισχυροί θεσμοί, άμεμπτη Δικαιοσύνη, ισότιμη επιβάρυνση όλων στα δύσκολα , όπως και ισότιμη συμμετοχή στα οφέλη στις καλές περιόδους. Νομίζω ότι μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι... 

ΣΕ ΦΑΣΗ ΠΛΗΡΟΥΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΩΝ

ΣΕ ΦΑΣΗ ΠΛΗΡΟΥΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΩΝ

Τα αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνας της MARC για λογαρισμό του ALPHA έρχονται με την σειρά τους να επιβεβαιώσουν τις σημαντικές αλλαγές που έχουν επέλθει στους πολιτικούς συσχετισμούς το τελευταίο διάστημα. Σύμφωνα με τη έρευνα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συγκεντρώνει στην καταλληλότητα για Πρωθυπουργός το 63.1 % έναντι  19.1 % του Αλέξη Τσίπρα ( 44% διαφορά!) και στην πρόθεση ψήφου η Ν.Δ συγκεντρώνει 43.3% έναντι  20.3% του ΣΥΡΙΖΑ (  23% διαφορά! ). Ανάμεσα στα αποτελέσματα της έρευνας μπορεί να βρει κάποιος κι άλλα εντυπωσιακά ευρήματα, όπως ότι μόνο το 27% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ πιστεύει ότι αν είχαμε Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα χειριζόταν καλύτερα την πανδημία ή ότι μόνο το 20% πιστεύει ότι τα οικονομικά μέτρα που πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ρεαλιστικά, ακόμα και ότι ο ένας στους τέσσερις ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ επιλέγουν τον Κ.Μητσοτάκη ως Πρωθυπουργό!

Πρόκειται για εντυπωσιακά αποτελέσματα που δείχνουν μια έντονη κοινωνική και πολιτική κινητικότητα, αλλά δεν ξαφνιάζει όσους ασχολούμαστε με μετρήσεις κοινής γνώμης. Περίπου δεκαπέντε με είκοσι μέρες πριν, η έρευνα της OPINION POLL ξάφνιαζε ( δεν είχε προηγηθεί άλλη δημοσκόπηση μέσα στην περίοδο της πανδημίας) δίνοντας 85% στην ικανοποίηση των πολιτών από τις πρωτοβουλίες και τις ενέργειες του Πρωθυπουργού , 51% υπέρ του Κυριάκου Μητσοτάκη έναντι 20% στον Αλέξη Τσίπρα στην καταλληλότητα για Πρωθυπουργός και 40% στην Ν.Δ έναντι 20.2% στον ΣΥΡΙΖΑ στην πρόθεση ψήφου εκτοξεύοντας την διαφορά μεταξύ των κομμάτων στο 19.8% ( στην εκτίμηση ψήφου αυτό σήμαινε περίπου 25% διαφορά). Περίπου οι δύο στους τρεις ψηφοφόρους του ΚΙΝΑΛ και κατά μέσο όρο ο ένας στους τρεις ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ απαντούσαν θετικά σε ότι ερώτηση καλούνταν να απαντήσουν για να αξιολογήσουν πολιτικές κινήσεις της Κυβέρνησης). Τότε πολλοί ξαφνιάστηκαν και σε ερώτηση- παρατήρηση του γνωστού δημοσιογράφου Νότη Ανανιάδη σε εκπομπή της ΕΡΑ  είπα ότι αν ένας δημοσκόπος είναι σίγουρος για την επιστημονική επεξεργασία των στοιχείων και φοβάται τους αριθμούς καλύτερα να αφήσει την δουλιά αυτή. Στην συνέχεια, μετά από λίγες μέρες στην έρευνα της PULSE για τον ΣΚΑΙ καταγραφόταν ακριβώς το ίδιο ποσοστό στην καταλληλότητα για Πρωθυπουργός και η ίδια διαφορά μεταξύ νυν και πρώην Πρωθυπουργού και διαφορά των δύο κομμάτων στην εκτίμηση ψήφου 23% υπέρ της Ν.Δ.

Εν ολίγοις , τα αποτελέσματα των ερευνών τριών από τις πιο γνωστές και έγκυρες Εταιρείες Δημοσκοπήσεων συνέκλιναν εντυπωσιακά στα αποτελέσματα που σαφέστατα περιγράφουν ένα νέο πολιτικό τοπίο, μία εντυπωσιακή πολιτική κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη, την σημαντική αύξηση του ποσοστού της Ν.Δ που σε συνδυασμό την πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ οδηγεί σε τεράστιο προβάδισμα του κυβερνώντος κόμματος. Φαίνεται δε, ότι όσο κυλάει ο χρόνος η κυριαρχία αυτή και διευρύνεται και εμπεδώνεται. Τα άλλα κόμματα της Αντιπολίτευσης φαίνεται να δίνουν μάχη για να διατηρήσουν τα ποσοστά των Βουλευτικών Εκλογών ,με τον ΣΥΡΙΖΑ να χάνει περίπου δέκα μονάδες από την εκλογική του επίδοση, με το ΚΙΝΑΛ να μην τα καταφέρνει χάνοντας 25%-30% των δυνάμεών του και την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ να εμφανίζει οριακή αύξηση.

Μήπως είναι όλα αυτά συγκυριακά; Αυτή φαντάζομαι ότι είναι η πρώτη αυθόρμητη ερώτηση. Είμαι υποχρεωμένος να πω το κοινότυπο « οι δημοσκοπήσεις είναι μία εικόνα της στιγμής». Είμαι επίσης υποχρεωμένος να επισημάνω ότι σε περιόδους κρίσεων, υπάρχει η τάση συσπείρωσης της κοινωνίας γύρω από την εξουσία. Ναι, αλλά μέχρι ποιο βαθμο; Εδώ έχουμε ποσοστά αποδοχής των πρωτοβουλιών του Κυριάκου Μητσοτάκη που θα μπορούσαν να αντιστοιχούν σε ηγέτη εθνικού διαμετρήματος. Εδώ έχουμε 30%  έως και 40% υπεροχή του στην καταλληλότητα για Πρωθυπουργός και την Ν.Δ να παίρνει ποσοστό που οδηγεί σε double score! Όχι, ακόμα και αν ισχύουν όλα αυτά, προκύπτουν βαθύτερα συμπεράσματα. Φαίνεται ότι στην περίοδο αυτή υπάρχει ένας βαθύτερος αναστοχασμός της κοινωνίας, μία κυριαρχία νέων αρχών , αξιών, σκεπτικών που θα επηρεάσει καταστάσεις και συχετισμούς. Η κοινωνία επαναξιολογεί προτεραιότητες, χαρακτηριστικά που καθιστούν κάποιον ηγέτη ή φαινόμενο για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Επαναξιολογεί ως χαρισματικούς αυτούς που δείχνουν να ξέρουν να κάνουν την δουλιά, έχουν σοβαρότητα, σχέδιο, αποτελεσματικότητα και δεν έχουν σόνι και καλά ρητορική ικανότητα συχνά κενής περιεχομένου η λαικίστικη πληρότητα. Ζούμε την νίκη του ορθού λόγου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται να πείθει γι αυτό. Ας σκεφτούμε όμως και ευρύτερα. Η περίπτωση του άγνωστου Καθηγητή κ. Τσιόδρα και η μεγάλη λαική αποδοχή του δεν στηρίζει μία τέτοια εκτίμηση; Άρα , οι ένοιες αποτελεσματικότητα, καθαρές κουβέντες, αξιοπιστία και εμπιστοσύνη με βάση την έμπρακτη προσφορά κερδίζουν έδαφος.

Στην πραγματικότητα από τις εκλογές του Ιουλίου υπήρχε ένα τέτοιο μήνυμα. Δεν είχαμε στις 7 Ιουλίου απλά μια εναλλαγή στην εξουσία, είχαμε μια Αλλαγή, ένα πέρασμα από την εποχή της οργής στην αρχή και μετά  των μεγάλων ανεπιβεβαίωτων προσδοκιών και υποσχέσων στην εποχή που θα κυριαρχούν οι συγκεκριμένες δεσμεύσεις, το πρόγραμμα που στέκει με βάση την πραγματικότητα. Γι αυτό και στο διάστημα από τον Σεπτέμβριο και μετά φαινόταν ένα σταθερό προβάδισμα μεγαλύτερο από αυτό των Εθνικών Εκλογών της Ν.Δ και μία όλο και μεγαλύτερη κυριαρχία του Κ. Μητσοτάκη που έβρισκε όλο και μεγαλύτερη αποδοχή ανάμεσα στους ψηφοφόρους όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Σ΄αυτό το αποτέλεσμα βοηθούσε και η πλήρης απροσδιοριστία ειδικά ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ που έψαχναν και ψάχνουν την ταυτότητά τους, τις ιδεολογικές αναφορές τους, τις πολιτικές – προγραμματικές αποσαφηνίσεις και θέσεις τους.

Όλα αυτά μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου όταν φαινόταν ότι άποια προβλήματα αρχίζουν να παίρνουν διαστάσεις αγκαθιού για την Κυβέρνηση, όπως το Μεταναστευτικό- Προσφυγικό. Τότε έρχεται η πρόκληση Ερντογάν , η αμφισβήτηση των συνόρων μας, η αποφασιστική παρέμβαση της Κυβερνησης και ο μετεωρισμός αρχικά της αντιπολίτευσης. Τότε υπήρξε η πρώτη εκτίναξη. Στην έρευνα της OPINION POLL για την εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ τις πρώτες μέρες του Μαρτίου ο συνολικός χειρισμός του Πρωθυπουργού ικανοποιούσε το 90% των πολιτών, η καταλληλότητά του για Πρωθυπουργός εμφανιζόταν 25% μεγαλύτερη από αυτήν του Αλέξη Τσίπρα και η διαφορά Ν.Δ – ΣΥΡΙΖΑ εκτοξευόταν στο 18% στην πρόθεση ψήφου ( 22% στην εκτίμηση ψήφου). Ήταν τότε μία κομβική στιγμή που ο Κ. Μητσοτάκης εμφανιζόταν να υπερασπίζεται τα σύνορα της χώρας, να το πετυχαίνει. Τώρα προστέθηκε και η επιτυχία των αποφάσεών του για την αντιμετώπιση της πανδημίας που δημιούργησε τις προυποθέσεις για μία εκτίναξη πάνω στον δρόμο που είχε ανοίξει η πρώτη.

Εν ολίγοις, ο Κ. Μητσοτάκης για την κοινωνία φαίνεται πια ως ο Πρωθυπουργός που αντιμετώπισε αποτελεσματικά δύο μεγάλες προκλήσεις, αυτή της υπεράσπισης των συνόρων και αυτή της Υγείας, της Ζωής των Ελλήνων. Αυτό ενισχύει την πεποίθηση ότι « μπορεί να κάνει την δουλιά στα δύσκολα» , ότι διαθέτει αξιοπιστία, σχέδιο, ρεαλισμό, αποτελεσματικότητα. Ότι δεν είναι ούτε ο ακροδεξιός ούτε το « νεοφιλελεύθερο τέρας» που θα « ρουφούσε το αίμα του λαού». Αυτό του δημιουργεί ένα σημαντικό πολιτικό απόθεμα και απόθεμα εμπιστοσύνης πολύ χρήσιμο για τις δύσκολες μάχες της χώρας στο επόμενο διάστημα κύρια απέναντι στην μεγάλη οικονομική κρίση που έρχεται, αλλά και τις πιθανές αμφισβητήσεις της εθνικής κυριαρχίας από τυχοδιωκτικές ενέργειες του Ερντογάν.

Αυτό συνιστά αδιαμφισβήτητο δεδομένο που καλά θα κάνουν όλα τα κόμματα της  αντιπολίτευσης να την πάρουν σοβαρά υπόψη. Ήδη βρίσκονται σε δύσκολη θέση και σε πτωτική πορεία των ποσοστών τους, της αξιοπιστίας τους, της δυνατότητας να πείθουν ακόμα και τους ψηφοφόρους τους. Όσο είναι εγκλωβισμένα σε ιδεοληψίες, στην λατρεία ξεπερασμένων θέσεων, στην ροπή για εύκολη κριτική, σε ατάκες  Μάλλον γι αυτό και όλη αυτή η φιλολογία με πρωτοβουλία της αντιπολίτευσης περί εκλογών που δεν μπορούν και δεν πρέπει να γίνουν γιατί θα δείχνουν τυχοδιωκτισμό. Είναι η πρώτη φορά που η αντιπολίτευση στην χώρα ζητάει να μην γίνουν εκλογές ενώ ασκεί δριμύτατη κριτική ειδικά ενόψει οικονομικής κρίσης στην Κυβέρνηση. Αυτό κάτι δείχνει από μόνο του...Το δομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, το ιδεολογκό – πολιτικό- προγραμματικό κενό στο οποίο βρίσκονται. Δύσκολοι καιροί για γενικολογίες, αφηρημένα σχήματα, πλειοδοσία σε υποσχέσεις, κριτική άνευ ουσίας και κούνημα του δάκτυλου. Αν δεν προσέξουν θα υποστούν συντριπτικές απώλειες.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

H πανδημία επηρεάζει καταλυτικά την ψυχολογία της κοινωνίας, τον τρόπο ζωής, τον δημόσιο χώρο, τις αντιλήψεις, την λειτουργία της Οικονομίας, την αγορά. Σήμερα βιώνουμε κυρίως τα αποτελέσματα της υγειονομικής βόμβας που έσκασε και έχει οδηγήσει σε απώλειες δεκάδων χιλιάδων ανθρώπινων ζωών. Δίνουμε προτεραιότητα στην σωτηρία ζωών. Στις Η.Π.Α, στο Ηνωμένο Βασίλειο,  στην Ισπανία και στην Ιταλία, στην Τουρκία παρακολουθούμε μια πραγματική τραγωδία. Από δίπλα χώρες σ΄όλο τον πλανήτη χωρίς να εξαιρούνται ισχυρές χώρες όπως η Σουηδία, το Βέλγιο, η Ολλανδία κ.ά. Ο κανόνας είναι απλός. Όποια Κυβέρνηση καθυστέρησε να πάρει μέτρα, βρίσκονται μπροστά σε ένα τσουνάμι κρουσμάτων και θανάτων. Αλλού καθυστέρησε λόγω αδυναμίας του Πολιτικού Συστήματος ή ιδεοληψιών περί κινδύνου της Δημοκρατίας ( Ιταλία, Ισπανία). Αλλού η καθυστέρηση με επίκληση της « θεωρίας της αγέλης» στηρίζεται στην λογική « πρώτα η Οικονομία». Σ΄αυτή την περίοδο, πέρα από τις κλασσικές διαχωριστικές γραμμές που μπορεί να έχουμε κατά νου, φάνηκε ένας κατ΄αρχήν διαχωρισμός ανάμεσα σ΄αυτούς που βάζουν ως πρώτο καθήκον την προάσπιση της ανθρώπινης ζωής, την προστασία του ανθρώπου και αυτών που βάζουν πάνω απ΄όλα την Οικονομία.

Στην Ελλάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδειξε με τις άμεσες κινήσεις και πρωτοβουλίες του ότι κινήθηκε στηριγμένος στις απόψεις των γιατρών, του σοβαρότατου ιατρικού επιτελείου που υπάρχει, ότι προέταξε την ανθρώπινη ζωή ως αξία και αυτό δείχνει ανθρωπισμό, προοδευτικότητα, σεβασμό στην ανθρώπινη ύπαρξη. Τα αποτελέσματα τα ζούμε. Η πανδημία συγκρατείται με τρόπο που έχει καταστήσει την Ελλάδα χώρα πρότυπο παγκόσμια. Μπορεί κάποιος να κάνει παρατηρήσεις αν κάποιο μέτρο χρειάζεται ακόμα ή αν κάποιο καθυστέρησε, όμως η μεγάλη εικόνα δείχνει μια υποδειγματική αντιμετώπιση και αποτελεσματικότητα. Αναμφίβολα καταλυτικός είναι ο ρόλος των Επιστημόνων μας σ΄αυτό το αποτέλεσμα. Ωστόσο, ας πούμε μια αλήθεια. Δεν υστερούσαν οι Η.Π.Α, Μ.Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία κ.ά σε άξιους επιστήμονες. Το θέμα ήταν ότι πολιτικοί  ηγέτες δεν άκουγαν, υποτιμούσαν, καθυστέρησαν και αυτό πληρώνεται. Στην Ελλάδα πού απλά δεν συνέβη αυτό. Οι Έλληνες εκτιμούν αυτές τις επιλογές και γι αυτό καλό θα ήταν στελέχη της Αντιπολίτευσης να μην λένε ανοησίες, γιατί το πληρώνει έτσι κι αλλιώς ο πολιτικός τους χώρος.

Η μάχη συνεχίζεται. Κάθε χαλάρωση μπορεί να οδηγήσει σε αναζωπύρωση, σε νέους κύκλους διάδοσης του νέου ιού. Σε μια χώρα σαν την δική μας, το άνοιγμα του καιρού, το Πάσχα, η Πρωτομαγιά μπορεί να τροφοδοτήσουν μια κινητικότητα που να ζήσουμε με καθυστέρηση ένα ξέσπασμα. Γι αυτό και τα μέτρα δεν μπορούν να χαλαρώσουν. Θα ήταν κρίμα να χύσουμε την καρδάρα.

Η μάχη αυτή συνεχίζεται, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η μάχη στήριξης της κοινωνίας, των εργαζομένων, των Επιχειρήσεων. Δεν νομίζω ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί είναι μικρής κλίμακας σε μια χώρα που τώρα έκανε τα πρώτα της βήματα μετά από χρεοκοπία και μία δεκαετία Μνημονίων, ενώ το δημόσιο και το εσωτερικό χρέος είναι δυσθεώρητα. Ασφαλώς μπορεί να υπάρχουν παραβλέψεις, να πρέπει να καλυφτούν κι άλλες κατηγορίες πληττομένων πολιτών και η Αντιπολίτευση πρέπει να καταθέτει προτάσεις εποικοδομητικού χαρακτήρα για να βοηθήσει και όχι γα να κάνει αντιπολίτευση αλλά 2010, ούτε για να κινεί το δάκτυλο πλειοδοτώντας σε υποσχέσεις. Τέτοιες συμπεριφορές μάλλον αξιολογούνται αρνητικά από την συντριπτική πλειοψηφία του λαού. Αυτός ο λαός έζησε μεγαλοστομίες, ψεύτικες υποσχέσεις , πλειοδοσία, λαϊκισμό και έμαθε πια να μετράει τον καθένα που εμφανίζεται να έχει εύκολες λύσεις στο τσεπάκι. Η Κυβέρνηση έχει ανακοινώσει σειρά μέτρων, προχωράει σε αλεπάλληλες διορθωτικές κινήσεις και έχει ανακοινώσει ομπρέλα προστασίας μέχρι τέλος Ιουνίου.

Ωστόσο πρέπει να επισημανθούν ορισμένα θέματα:

-          Η διάρκεια της πανδημίας είναι ένας επικίνδυνα απροσδιόριστος παράγοντας. Κάθε χρονική επιμήκυνση οδηγεί ευλόγως σε μεγαλύτερη καταστροφή στην Οικονομία, κίνδυνο ανόδου της ανεργίας, των οικονομικών δυσκολιών. Ας μην κρυβόμαστε δε. Η ανθρωπότητα θα είναι εντελώς ασφαλής και οχυρωμένη από τον κορωνοιό όταν θα υπάρχει εμβόλιο και αυτό δεν θα είναι δυνατόν πριν από ένα, ενάμιση χρόνο. Ασφαλώς η ύπαρξη φαρμάκου θα είναι ένα όπλο ,αλλά απ΄ότι ακούμε και διαβάζουμε και πάλι μιλάμε για Φθινόπωρο. Εν ολίγοις οι περιορισμοί κάθε είδους θα διαρκέσουν τουλάχιστον επτά με οκτώ μήνες με ότι αυτό σημαίνει για την οικονομική δραστηριότητα. Γι αυτό χρειάζονται άμυνες, στρατηγική αξιοποίησης των πόρων είτε από τα Εθνικά Ταμεία είτε από Ε.Ε. Τα περί εμπροσθοβαρών μέτρων για να δικαιολογηθεί πλειοδοσία παροχών αποτελεί φτηνό, επικίνδυνο λαικισμό.  

-          Χρειάζεται να υπάρχει ενημέρωση για το οικονομικό τσουνάμι που έρχεται και στην χώρα και διεθνώς. Είναι επιτακτικό να διαμορφωθεί κοινωνική συνείδηση ευθύνης απέναντι στην πορεία της χώρας. Η επικεφαλής του Δ.Ν.Τ που πριν τρεις μήνες προέβλεπε παγκόσμια ανάπτυξη 3%, τώρα πια μιλάει για την μεγαλύτερη οικονομική κρίση από την Μεγάλη Ύφεση. Στο Ηνωμένο Βασίλειο ο Υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε σε 30% οικονομική ζημιά. Στην Γαλλία έχουμε ύφεση 6% το πρώτο τρίμηνο του 2020, επίδοση που είναι η χειρότερη από το τέλος του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου. Στην Ιταλία χάνονται 47 δις. ευρώ ανά μήνα από τις κλεισμένες βιομηχανίες, ενώ έχει απολέσει ήδη 788 ευρώ κατά κεφαλή εισόδημα ανά μήνα. Αντίστοιχα στοιχεία υπάρχουν σε μια σειρά χώρες που συνθέτουν το παζλ μιας μεγάλης παγκόσμιας κρίσης. Γι αυτό άλλωστε η Πρόεδρος της Κομισιόν αναφέρεται σταθερά στην αναγκαιότητα ενός « Σχεδίου Μάρσαλ». Καλό είναι επομένως να δοθεί αυτή η συνολική εικόνα ενός πλανήτη που συνολικά θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες.

-          Στην κρίση αυτή βλέπουμε να συνυπάρχουν σειρά ανησυχητικών παραγόντων. Ας αναφέρουμε κάποιους επιγραμματικά: Δεν υπάρχει κανένας συντονισμός Η.Π.Α- Ε.Ε λόγω της Στρατηγικής του Ν. Τραμπ « Πρώτα η Αμερική» , υπάρχει εξασθένιση της συνοχής της Ε.Ε στην οποία επιπλέον δεν υπάρχει και η Μεγάλη Βρετανία- Η κρίση πλήττει ταυτόχρονα και την παραγωγή και την ζήτηση. Πρόκειται για παράγοντες- προσχώματα σε μια πιο άμεση, αποτελεσματική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.

Στην Χώρα μας η κρίση μέσα σ΄αυτό το διεθνές φόντο,  έρχεται σε μια συγκυρία που έχουμε απολέσει τα προηγούμενα χρόνια περίπου 25% του Α.Ε.Π, συνεχίζουμε να έχουμε μεγάλο χρέος, έχουμε προβληματικές Τράπεζες, είχαμε εισέλθει σε μια φάση Ανάπτυξης και το 2020 προβλεπόταν Ανάπτυξη της τάξης του 2.5% - 3%. Η κοινωνία είχε αρχίσει να είναι πιο αισιόδοξη μετά από μακρά πορεία δοκιμασίας που έχει δημιουργήσει κόπωση. Είναι άτυχη, Ωστόσο ας δούμε την πραγματικότητα. Σύμφωνα με προβλέψεις η +3% Ανάπτυξη μπορεί να γίνει -7% ή και -10% ! Ο Ο.Ο.Σ.Α μιλάει για – 35% τα δύο πρώτα τρίμηνα που όμως θα ακολουθήσει εκρηκτική ανάκαμψη.

Στην χώρα μας έχουμε και ένα βαθιά διαρθρωτικό πρόβλημα. Μόνο ο τομέας του Τουρισμού είχε άμεση συνεισφορά 25 δισ. ευρώ στο Α.Ε.Π του 2019 που ήταν 195 δισ. ευρώ. Ο κάθε ένας καταλαβαίνει τι θα συμβεί φέτος και τι συνολικές επιπτώσεις θα υπάρχουν. Τα μέτρα άμεσης στήριξης πρέπει να δώσουν την θέση τους σταδιακά σε συνολικό σχεδιασμό, σε γενναίες μεταρρυθμίσεις , προσέγγιση επενδύσεων με μείωση της φορολογίας, γρήγορες ιδιωτικοποιήσεις, βαθιά μεταρρύθμιση του Κράτους, σχεδιασμος ενός νέου παραγωγικού μοντέλου. Στον διακριτό χρονικό ορίζοντα δεν θα έχεις ουσιαστικά Τουρισμό και τότε θα καταλαβαίνουμε ότι το παλιό μοντέλο έληξε. Χρειάζεται να πέσει βάρος σε κλάδους με ιεράρχηση και προτεραιότητες όπως για παράδειγμα στην Φαρμακοβιομηχανία , στήριξη των Αεροπορικών Γραμμών, του Πρωτογενούς Τομέα. Χρειάζεται αέναη προσπάθεια για μια άλλη προσέγγιση της Ευρωπαϊκής κρίσης από την αργοκίνητη Ε.Ε με στόχο είτε γίνει με ευρωομόλογο ή με ειδικό Ταμείο, ώστε να « πέσει» 1.5 τρις. Ευρώ.

Χρειάζεται να γίνουν πάρα πολλά σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, αλλά αυτό αποτελεί μονόδρομο. Υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που θα βοηθήσουν αυτή την προσπάθεια:

-          Η κρίση του κορωνοιού μας κάνει όλους διαφορετικούς, διαφοροποιεί αντιλήψεις και αντανακλαστικά της κοινωνίας. Η Ελληνική κοινωνία έδειξε σημαντική αυτοπειθαρχία, εμπιστοσύνη στους θεσμούς, στο Κράτος και σε μα Κυβέρνηση που έδειξαν ότι καλά την δουλειά. Επαναξιολογεί αξίες. Δείχνει ωριμότητα.

-          Το όνομα της Ελλάδας πια είναι πιο ισχυρό διεθνώς. Η επιτυχία υπεράσπισης των συνόρων μας που είναι και ευρωπαϊκά σύνορα απέναντι στους σχεδιασμούς του Ερντογάν και η μετατροπή της χώρας σε χώρα πρότυπο στην αντιμετώπιση της πανδημίας έχουν καταστήσει την χώρα πιο αξιόπιστη, πιο αποδεκτή και αυτό θα αποτελεί ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο.

Τι θα μένει; Μια εθνική συμφωνία όλων των κομμάτων πλην κάποιων που αυτοεξαιρούνται ( Κ.Κ.Ε) , όλων των κοινωνικών εταίρων, της Αυτοδιοίκησης, των Επιμελητηρίων , των Συνομοσπονδιών στην βάση ενός κοινωνικού συμβολαίου για να στηριχθεί και να ανέβει η χώρα. Ας μην γελιούνται όσοι νομίζουν ότι οι συνθήκες θα τους επιτρέπουν να κουνάνε ανώδυνα το δάκτυλο ή να ξαναζεσταίνουν συνταγές 2010. Το τοπίο θα είναι τόσο δύσκολο που κανείς δεν θα τους ακούει. Επιπλέον υπάρχει μια ισχυρή Κυβέρνηση και ένας Πρωθυπουργός με τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο αποκτημένο σε δύσκολες συνθήκες και λόγω των επιτυχιών του, όχι στην βάση ψεμάτων και λαϊκίστικων κορονών. Σε τελευταία ανάλυση, αν κάποιοι αρχίσουν τα ίδια , δεν υπάρχουν και αδιέξοδα στην Δημοκρατία ....

ΣΑΝ Ο ΔΙΑΟΛΟΣ ΤΟ ΛΙΒΑΝΙ ...

Στην πρόσφατη συνέντευξή του στον Νίκο Χατζηνικολάου ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε και στις δημοσκοπήσεις των ημερών. Απέφυγε να κάνει ένα σχολιασμό στο κύριο ερώτημα για την μεγάλη αποδοχή της Κυβέρνησης, την αύξηση της δημοφιλίας του Πρωθυπουργού και την απογείωση της διαφοράς στην πρόθεση ψήφου μεταξύ Ν.Δ και ΣΥΡΙΖΑ που βρίσκουν και είπε το απίστευτο, ότι όσοι διεξάγουν δημοσκοπήσεις αυτή την κρίσιμη περίοδο και ρωτούν « τι θα ψήφιζαν οι πολίτες αν πραγματοποιούνταν εκλογές» διαπράττουν ένα απίστευτο κυνισμό! Ασφαλώς στην συνέχεια κυρίως αναφέρθηκε σε πολιτικές δυνάμεις που μπορεί να διεξάγουν. Απέφυγε να αναφερθεί στις Εταιρείες Δημοσκοπήσεων, μιας και όταν το έκανε στο παρελθόν απλά εκτίθετο και γι αυτό ζήτησε συγγνώμη εκ των υστέρων αφού είχε ηττηθεί με τεράστια ποσοστά σε τρεις εκλογικές μάχες.

Πάντως το θέμα παραμένει: Τίθεται θέμα ηθικής στην πραγματοποίηση δημοσκοπήσεων και στο τι ερωτήσεις τίθενται στα ερωτηματολόγια, όταν αυτές γίνονται σε μια κρίσιμη περίοδο σαν την σημερινή; Δυστυχώς δεν άκουσα , δεν διάβασα καμία απάντηση από τους εκπροσώπους του ΣΕΔΕΑ για αυτόν τον σχολιασμό και τα ηθικοπλαστικά μαθήματα από τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ.

Το θέτω ακόμα πιο συγκεκριμένα: Τα στελέχη της OPINION POLL που πραγματοποιήσαμε έρευνα στο πλαίσιο του Βαρόμετρού μας και της PULSE που πραγματοποίησε έρευνα – όπως κάθε μήνα – για λογαριασμό του ΣΚΑΙ διαπράξαμε κάποιο είδος θεσμικού, ηθικού ατοπήματος;  Θα γελάσω.

-Πουθενά στον κόσμο  διαχρονικά δεν υπάρχει τέτοιο άτυπο έστω ηθικό συμβόλαιο.

 - Παντού και πάντα και στις πιο κρίσιμες στιγμές δεν παύουν να γίνονται δημοσκοπήσεις.

- Αυτή την περίοδο σ΄όλες τις χώρες – αναφέρω ενδεικτικά Η.Π.Α, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Γερμανία, Ισπανία κ.λ.π  χώρες που αντιμετωπίζουν εκρηκτικό υγειονομικό πρόβλημα σε σχέση με την Ελλάδα – πραγματοποιούνται μετρήσεις κοινής γνώμης , δημοσκοπήσεις που μελετούν τις κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες.

- Από την εμπειρία μας στην OPINION POLL μάλιστα, συναντήσαμε ένα πολύ πιο θετικό ακροατήριο που ήθελε να εκφράσει την άποψή του για όλα, ασφαλώς και στα κρίσιμα πολιτικά ερωτήματα.

- Όλοι γνωρίζουμε, ότι όλα τα κόμματα διεξάγουν δικές τους δημοσκοπήσεις που δεν δημοσιεύουν, ακριβώς για να βλέπουν τι συμβαίνει. Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι το Κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης που εισπράττει και σημαντική οικονομική επιχορήγηση, δεν πράττει το ίδιο.

- Ακριβώς στις περιόδους κρίσεων είναι χρέος διερεύνησης των κοινωνικών και πολιτικών διεργασιών από τις Εταιρείες Δημοσκοπήσεων, γιατί σ΄αυτές τις περιόδους πραγματοποιούνται ανακατατάξεις και μαζικές μεταστροφές απόψεων και προσεγγίσεων.

Δεν τίθεται θέμα ηθικής λοιπόν. Ηθικό θέμα και όχι μόνο θα προέκυπτε αν οι αριθμοί, τα ποσοστά ήταν πειραγμένα, για να μιλήσουμε απλά. Ωστόσο δεν υπήρξε τέτοια κατηγορία. Αντίθετα υπήρξε αποφυγή σχολιασμού. Ουσιαστικά υπήρχε αποδοχή των ευρημάτων.Αν είναι ποτέ να συζητηθεί θέμα ηθικό, επιστημονικό, δεοντολογικό αυτό θα ήταν πως Εταιρείες εμφάνιζαν μέχρι τελευταία στιγμή πολύ μικρότερες διαφορές απ΄ότι τελικά είδαμε στις Ευρωεκλογές. Μετά όλες συμμορφώθηκαν. Είχε προηγηθεί η νίκη της Ν.Δ με 9.5% διαφορά και όχι με 1%, 2% ή 3%.

Ούτε ηθικό θέμα τίθεται, ούτε θέμα κυνισμού. Θα προσέθετα δε, ότι μάλλον ο κ. Αλέξης Τσίπρας δεν είναι και ο πιο κατάλληλος Πολιτικός να μιλήσει για κυνισμό. Ας μην επαναλαμβάνουμε τα ίδια. Πιστεύω ότι αλλού είναι το πρόβλημα:

ΠΡΩΤΟ: Δεν μπορεί να υπάρχει κανένα απαγορευτικό, ούτε η επίκληση κανενός ηθικού δήθεν προβλήματος  για να μην πραγματοποιούνται δημοσκοπήσεις ή για να παγώνουν μεταρρυθμίσεις ή να μην προχωρούν εξαγγελθέντα μέτρα ή να μην προωθούνται Πολιτικές σε περιόδους κρίσεων. Αν σε κάτι μπορεί και πρέπει να δίνεται αναβολή είναι μόνο σε θέματα οικονομικής υφής( δόσεις στην εφορία, πληρωμή εισφορών κ.λ.π) όταν δημιουργείται οξυμένο οικονομική πρόβλημα στους πολίτες, όπως και σήμερα. Αντίθετα, σε τέτοιες περιόδους πρέπει να επιταχύνεται η προώθηση Μεταρρυθμίσεων για να μένει όρθια η χώρα και να θέτει τα θεμέλια της επανεκκίνησης της κανονικής ζωής και της Οικονομίας. Αλίμονο αν η Κυβέρνηση παγώσει τα πάντα μέχρι να κλείσουμε τον κύκλο της πανδημίας.

ΔΕΥΤΕΡΟ: Όλοι γνωρίζουν ή διαισθάνονται τι συμβαίνει σε επίπεδο πολιτικών συσχετισμών. Οι επιτυχημένοι χειρισμοί και η αποτελεσματικότητα του Πρωθυπουργού τόσο στο θέμα της υπεράσπισης των συνόρων μετά την ανοικτή πρόκληση Ερντογάν και ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση της πανδημίας που μας έχουν κάνει χώρα πρότυπο διεθνώς, έχουν ενισχύσει το εθνικό, ηγετικό προφίλ του. Αυτό οδηγεί σε νέους συσχετισμούς, σε διείσδυση της αποδοχής του Κυριάκου Μητσοτάκη και βέβαια σε σοβαρή ενίσχυση της Ν.Δ. Σ΄αυτό βοηθά και η απροσδιοριστία του ΣΥΡΙΖΑ, η πολυφωνία με την εμφάνιση δηλώσεων στελεχών που οργίζουν την κοινωνία . Σ΄αυτό βοηθά και η ανυπαρξία τρίτου ισχυρού πόλου αυτή την στιγμή. Πάντα αυτή την στιγμή. Ωστόσο ακόμα και στην περίπτωση απρόοπτων υγειονομικών επιδεινώσεων και πολύ περισσότερο μπροστά στην πρόκληση πιθανά τεράστιων οικονομικών καταστροφικών αποτελεσμάτων, ο Κ.Μητσοτάκης έχει δημιουργήσει ένα πολύ ισχυρό πολιτικό απόθεμα, ένα απόθεμα αξιοπιστίας και αποτελεσματικότητας.

Μάλλον αυτά ενοχλούν τον Α. Τσίπρα και όχι αν είναι ηθικό ή ανήθικο να κάνεις δημοσκοπήσεις. Γι αυτό αντιμετωπίζει τα αποτελέσματα των τελευταίων δημοσκοπήσεων σαν ο διάολος το λιβάνι.

Ας είμαστε ειλικρινείς.

ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ Ο ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ;

Μου έχει προκαλέσει μεγάλη εντύπωση η ευκολία με τη οποία καλοπροαίρετοι αναλυτές και δημοσιογράφοι περιγράφουν με θαυμασμό την συναινετικότητα που επιδεικνύει ο Α.Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα της αντιμετώπισης της φονικής πανδημίας. Αντιμετωπίζουν δεκάδες στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ( Παπαδημούλης, Κούλογλου, Καρτερός κ.ά)  με τις πιο διαφορετικές προσεγγίσεις που έχουν πει τα πλείστα όσα, ως μεμονωμένες φωνές, ενώ ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται ως νουνεχής και σε νέα φάση ωρίμασης. Αποφεύγουν βέβαια να πουν, ότι αν ο συλλογισμός τους ισχύει τότε το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι ο Α.Τσίπρας δεν είναι ο πανίσχυρος ηγέτης και ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε φάση πολιτικής και ιδεολογικής αποσύνθεσης . Πως να το κάνουμε. Όλα μαζί δεν γίνονται. Ή ο ίδιος ανέχεται όλες αυτές τις αθλιότητες που συχνά διαβάζουμε ( χαρακτηριστική η περίπτωση του τελευταίου άρθρου του Θ. Καρτερού) και επομένως δεν επικεντρώνει στην ομογενοποίηση του κόμματός του ή δεν μπορεί να το κάνει και επομένως δεν είναι ο ηγέτης που κάποιοι περιγράφουν.

Αυτή η συλλογιστική δεν είναι νέα. Διανύσαμε μια δεκαετία όπου ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ περιγραφόταν ως χαρισματικός, φαινόμενο, άχαστος και η επικοινωνιιακή μηχανή του ΣΥΡΙΖΑ ως φοβερή και τρομερή, κάτι ως μία Βέρμαχτ της επικοινωνίας. Είχα κουραστεί να ισχυρίζομαι ότι όλα αυτά είναι επιφάνεια και ότι βασικά εκφραζόταν – ειδικά στην περίοδο 210-2015- ως αδυναμία των βασικών τότε κομμάτων ( Ν.Δ. ΠΑΣΟΚ) να αντιδράσουν λόγω του μαζικού σοκ που υπέστη η Ελληνική κοινωνία λόγω χρεοκοπίας και Μνημονίων μετά από μία εικοσαετία πρωτοφανούς ευμάρειας στην ιστορία της χώρας. Είχα κουραστεί να βλέπω ποσοστά στις δημοσκοπήσεις της OPINION POLL – ιδαίτερα μετά την εκλογή του Κ. Μητσοτάκη -  που μου έδειχναν πολύ μεγαλύτερες αλλαγές υπέρ της Ν.Δ απ΄ότι έδιναν άλλες. Τελικά ο άχαστος έχασε τρεις φορές μέσα σε τρεις μήνες. Παρ΄όλα αυτά, τα ίδια περίπου ακούμε και σήμερα. Σχεδόν από τους ίδιους. Λάθος εκτιμήσεις; Τήρηση ασφαλών ισορροπιών ώστε να διασφαλίζονται δημόσιες σχέσεις; Δεν μπορώ να γνωρίζω.

Ας επιστρέψουμε στο σήμερα. Ας ξεκινήσουμε με τον χειρισμό της πανδημίας. Όλοι πια διεθνώς ( Πρωθυπουργοί άλλων χωρών, BLOOMBERG , News York Times, γενικά διεθνής Τύπος, Επιστήμονες διεθνώς) δηλώνουν εντυπωσιασμένοι από την σοβαρότητα και ταχύτητα που επέδειξε η Κυβέρνηση,  την αποτελεσματικότητα των μέτρων , την αναντικατάστατη συμβολή του επιτελείου των Επιστημόνων, την στάση μίας κονωνίας που φαίνεται να αποκατέστησε εμπιστοσύνη με Κράτος, θεσμούς, Κυβέρνηση. Αυτό είναι η μία οπτική, αυτή που περιγράφει την πραγματικότητα γιατί απλά στηρίζεται σε στοιχεία. Η άλλη για παράδειγμα είναι η οπτική του Παπαδημούλη ( « ταξικό το φαινόμενο του κορονωιού) , του Πολάκη ( « το παθαίνουν οι πλούσιοι και οι Χριστιανοί! ), η οπτική της « ΑΥΓΗΣ » και της ΕΦ.ΣΥΝ που αρκεί να πάρετε τα τελευταία τριάντα πρωτοσέλιδα για να κατανοήσετε με τι όμορφους αλλά αριστερούς ασφαλώς χαρακτηρισμούς έχουν χαρακτηρίσει αυτή την Κυβέρνηση. Είναι η οπτική του Καρτερού γεμάτη μίσος, εμπάθεια, διχαστικό λόγο, του Καρανίκα και άλλων, που στο τέλος της περιπέτειας θέλουν να λογαριαστούν( ;). Είναι η σοβαρότητα πολλών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που προσπαθούν να εμφανίσουν την αποτελεσματική άμυνα στην διάδοση του ιού περίπου στην τύχη ( Γ. Τσίπρας κ.ά) . Είναι η χολερική στάση και αντίληψη να μετράς πόσοι πεθαίνουν μέχρι να ισοφαριστεί ο θλιβερός αριθμός των καμένων μέσα σε λίγες ώρες στο Μάτι, τότε που άνθρωποι καίγονταν και γινόταν σύσκεψη μπροστά στις κάμερες υπό τον τότε χαρισματικό Πρωθυπουργό.

Είναι και η στάση του Α.Τσίπρα που βεβαίως είναι κάπως πιο συγκρατημένος ,αλλά τι να πει κιόλας όταν το 80%-85% των πολιτών σ΄όλες τις δημοσκοπήσεις τάσσονται υπέρ των χειρισμών του Κ. Μητσοτάκη για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Όταν υπολείπεται τριάντα μονάδων του Κ. Μητσοτάκη σε καταλληλότητα για Πρωθυπουργός και πάνω από τους μισούς ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ επιδοκιμάζουν τους χερισμούς της Κυβέρνησης. Ναι, καταλαβαίνει καλύτερα από άλλους ασυγκράτητους, αλλά αυτό δεν σημαίνει και αλλαγή του. Βλέπει επιπλέον ένα Πρωθυπουργό που ακούει και κάνει διορθωτικές κινήσεις. Γινόταν για παράδειγμα μια ολόκληρη συζήτηση για τις ΜΕΘ και τις ΜΕΘ. Διπλασιάστηκαν μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα και συνεχίζουν. Γινόταν ολόκληρη συζήτηση για τα μαζικά τεστ. Βγαίνουν τώρα 500 κινητες μονάδες που θα κάνουν τεστ κατ΄οίκον. Μιλούσαν για τις μάσκες. Όταν υπήρχε μαζική προμήθεια μοιράζουν μαζικά στους νοσοκομιακούς , στους εργαζόμενους Δήμων που εργάζονται στο « ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ» .

Πως λοιπόν να αντιμετωπίσεις ένα Πρωθυπουργό που και καλά τα πάει  και συνέχεια προχωράει σε νέες πρωτοβουλίες; Δεν είναι εύκολο και γι αυτό σιωπάς και λίγο. Αυτό κάνει ο Α. Τσίπρας , αλλά αυτό δεν συνιστά αλλαγή προσανατολισμών και σκεπτικών. Κάτι τέτοιο θα φαινόταν μόνο αν ερχόταν σε ευθεία σύγκρουση με όλα αυτά που εκφράζει δημόσια ένα σημαντικό και όχι ένα περιθωριακό τμήμα του κόμματός του και σε τελευταία ανάλυση κάνει ζημιά στο ίδιο το κόμμα. Η ανοχή που δείχνει, κανει φανερό ότι δεν θέλει να βάλει όρια σε ένα ευάριθμο τμήμα του κόμματός του.

Ας πάμε όμως και στα μέτρα για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών από την πανδημία. Είναι πια κουραστικό να πρέπει να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, όταν γίνεται μια συστηματική προσπάθεια να πειστεί ο λαός, ότι η Ελλάδα είναι ουραγός σ΄αυτόν τον τομέα. Το λένε, το γράφουν παντού. Το είπε και ο Α.Τσίπρας στην Βουλή παρά την εμφάνισή του από την οποία έλειπαν οι συνήθεις ειρωνίες, κορώνες, Ωστόσο όλη η συλλογιστική του ήταν ένα ψέμα. Μάλιστα, όταν την σκυτάλη πήρε ο Ν. Παππάς το ψέμα απογειώθηκε. Από το στόμα του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του Κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ακούσαμε ότι η Γερμανία « ρίχνει» το 50% του Α.Ε.Π της, η Ιταλία το 17.9%, η Γαλλία το 21.1 κ.λ.π!!! Κι όμως τα αληθινά ποσοστά είναι αντίστοιχα 3.8% , 1.4% και 2% αντίστοιχα !  Δεν τις λες και μικρές αποκκλίσεις ώστε να υποθέσουμε ότι του ξέφυγαν του ανθρώπου λίγο οι αριθμοί. Για όσους δεν γνωρίζουν, σε επίπεδο ευρωζώνης η Ελλάδα διαθέτει το τρίτο μεγαλύτερο πακέτο δημοσιονομικής στήριξης για τις οικονομικές επιπτώσεις του κορονωοιού, ως ποσοστό του ΑΕΠ, μετά την Αυστρία (7,3%) και τη Γερμανία (3,8%). Η Ελλάδα διαθέτει 3.5%. Η Γαλλία διαθέτει το...2% , η Ιταλία το 1,4%. Αυτά είναι τα ποσοστά που δίνουν η Ευρωπαική Επιτροπή, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, ο Πρόεδρος του Eurogroup. Τα άλλα που ακούτε και διαβάζετε είναι του A. Tσίπρα, του  Νίκου Παππά και της " ΑΥΓΗΣ" , υποθέτω και της ΕΦ.ΣΥΝ. Διαλέξτε!

Μπορεί από αυτό να μην προκύπτει « έντονη» Αντιπολίτευση. Σαφώς όμως προκύπτει αθεράπευτος εθισμός στο ψέμα, προσπάθεια να εμφανιστεί λαθεμένη εικόνα για τα μέτρα της Κυβέρνησης και ανευθυνότητα απέναντι στην πορεία της Οικονομίας σε μια περίοδο που Οικονομολόγοι διεθνώς σπαζοκεφαλιάζουν για το που θα φτάσει η ύφεση αν η διάδοση της πανδημίας κρατήσει μήνες. Προκύπτει όμως και η μηδενική αλλαγή στην εκφορά υπεύθυνου λόγου από τον επικεφαλής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης σε μια χώρα που από χρεοκοπία και τρία Μνημόνια ταλαιπωρήθηκε επί δέκα χρόνια και σε κάθε περίπτωση βρίσκεται σε πιο δύσκολη θέση απ΄ότι άλλες χώρες.

Το παζλ όμως συμπληρώθηκε με την παρουσίαση των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ για την Οικονομία. Προτάσεις που γεμάτες απατηλές υποσχέσεις και ανύπαρκτη ευθύνη απέναντι στην χώρα επιδιώκουν να εμφανίσουν ένα εύκολο εγχείρημα με « εμπροσθοβαρή μετρα». Αναφερόμαστε σε ένα πακέτο που αν αθροίσεις άμεσα δημοσιονομικά μέτρα συν έκταση δανεισμού συν χρεολύσα που χρωστάμε μέχρι το τέλος του χρόνου συν τακτικές υποχρεώσεις του Κράτους φτάνει στα 40 δις. ευρώ! Μιλάμε για ένα νέο Πρόγραμμα Θεσσαλονίκης , για μια συνταγή νέας χρεοκοπίας. Ωστόσο βλέπουμε μια πρόταση που αποφεύγει « σαν ο διάολος το λιβάνι» να κάνει μια πρόβλεψη των καταστροφικών συνεπειών στην Οικονομία παγκόσμια και στην χώρα και παραδοχής του απλού γεγονότος ότι είμαστε μια χώρα που χρεοκοπήσαμε και τώρα προσπαθούσαμε να κάνουμε βήματα ανόδου, ανάπτυξης. Αυτό ‘αραγε τι δείχνει για την « αλλαγή» που βλέπουν κάποιοι στο σκεπτικό και την αντίληψη του ΣΥΡΙΖΑ;

Εν κατακλείδι, ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τις εκλογές μέχρι και τον Φεβρουάριο ήταν ένα κόμμα σε  σαφές ιδεολογικό, πολιτικό, προγραμματικό κενό, με αδυναμία και φόβο να δει καθαρά τις αιτίες της ήττας( των ηττών για την ακρίβεια) και την ανάγκη ριζικών επανακαθορισμών.   Μετά ήρθε η αποτελεσματική αντίδραση του Κ. Μητσοτάκη τόσο στον Έβρο για την υπεράσπιση των συνόρων της χώρας, όσο και τα ανατανακλαστικά απέναντι στην πανδημία και « η μπάλα χάθηκε», το άγχος ανέβηκε κατακόρυφα, κάθε δημοσκόπηση μοιάζει με ηχηρή σφαλιάρα και στην επιφάνεια ήρθαν πιο έντονα ακρότητες από κάποιους και ψέματα από όλους .

Μόνο που έτσι, το αδιέξοδο είναι πλήρες και την βασική ευθύνη συνήθως την έχει ο ηγέτης. Μόνο που ο ηγέτης δεν φαίνεται να έχει γραμμή, αλλού καταφεύγει στην σιωπή, άλλοτε στον λαϊκισμό και πάντα σε μια παραλυτική ισορροπία με ακραίες έως χυδαίες φωνές που όμως είναι εντελώς απαραίτητες. Αν, αν λέω συνεχίσει έτσι, θα βρεθεί μπροστά σε μεγάλα υπαρξιακά προβλήματα και η λεγόμενη πασοκοποίηση περισσότερο μπορεί να οδηγήσει σε κόμμα που να θυμίζει τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 2010, παρά του 1980.